قند چیست؟
قند که یک افزودنی شیرین به غذاها است، می تواند باعث مشکلات جدی برای سلامتی بشود. قند یک کربوهیدرات ساده است که متعلق به یک کلاس از مواد شیمیایی شیرین مزه است.قند و شکر ازجمله مواد غذایی هستند که بسیاری از ما بدون اینکه از عوارض این دو مواد قندی اطلاع داشته باشیم، بیش از حد از از آنها استفاده می‌کنیم. بیماری‌هایی که نام برده می‌شود ناشی از مصرف بی رویه در مواد قندی است. این بیماری‌ها عبارت‌اند از دیابت، بیماری قلبی، چاقی، اختلال در مغز، ضعف در سیستم ایمنی بدن، افزایش قند خون، پوسیدگی دندان و سوءتغذیه و دیگر مواردی است که جهت جلوگیری از آنها باید در مصرف این مواد پرکالری توجه شود.
لیست مواد غذایی بدون قند برای مبتلایان به دیابت
- سبزیجات و میوه‌ها را انتخاب کنید
سبزیجات و میوه‌ها انتخاب‌های بسیار خوبی برای لیست مواد غذایی افراد دیابتی هستند. سبزیجات برگ دار سبز تیره مانند کلم بروکلی، کلم پیچ، کلم و اسفناج و سبزیجات نارنجی رنگ مانند هویج، فلفل زرد و کدو را به لیست‌تان اضافه کنید.
- غلات کامل، چربی‌های سالم و پروتئین بدون چربی بجای غلات تصفیه شده که ممکن است سطح قند خون شما را به سرعت بالا ببرد، محصولات غلات کامل را انتخاب کنید. مواد غذایی مانند نان گندم کامل، برنج قهوه‌ای، کوینولا، جو دوسر و جو را به لیست مواد غذایی خود اضافه کنید. وقتی نوبت چربی‌ها شد، غذاهایی را انتخاب کنید که حاوی چربی‌های تک غیر اشباع، چربی‌های چند غیر اشباع و اسیدهای چرب امگا۳ هستند.
با توجه به اینکه شیرینی خوراکی مورد پسند بسیاری از ایرانیان است، اما این خوراکی محبوب برای بسیاری از طرفدارانش به علت کالری بالا به‌واسطه قند گلوکزی که در آن پنهان است، مطلوب نیست. در این میان افراد دیابتی روی تلخ شیرینی را بیشتر از روی شیرینش دیده‌اند. این خوراکی به‌واسطه بالا بردن گلوکز خون این افراد، برای آنها مضر است. انگیزه اصلی برای تولید محصولات بدون قند، افراد دیابتی و کسانی بودند که تمایلی به چاق شدن نداشتند.
فرهنگ استفاده از شیرینی بدون قند تاکنون به خوبی در کشور جا نیفتاده است و ما در نظر داریم با فرهنگ‌سازی صحیح، مردم به خصوص افراد مبتلا به دیابت را به استفاده از این شیرینی‌ها ترغیب کنیم.
شیرین کننده های مصنوعی برای تولید محصولات بدون قند
- استویو ساید:
این شیرین کننده عصاره طبیعی گیاه استویا می باشد. استویا گیاهی با نهایت ارتفاع یک متر وحداکثر عمر پنج سال با برگ های شیرین است که بومی آمریکای جنوبی بوده و تاب سرما ندارد. پودر استویوساید دارای طعم و بوی کاملا طبیعی و مشابه شکر است.این پودر در حدود ۳۰۰ مرتبه از ساکارز شیرین تر است. هم چنین این ماده در دمای بالا پایدار بوده و در بدن انسان نیز تجزیه نمی شود. جذب استویوساید خوراکی در بدن انسان بسیار کم می‌باشد. از این پودر می‌توان به عنوان یک شیرین کننده، بدون مضرات شکر در انواع فرآورده های شیرینی و قنادی استفاده نمود.
- ایزومالت:
قدرت شیرین کنندگی ایزومالت نصف ساکارز (شکر) بوده ولی از نظر مزه شبیه شکر است و علاوه بر خاصیت شیرین کنندگی به عنوان “عامل حجم دهنده و ایجادکننده بافت” در مواد غذایی به کار برده می شود. و به جای ۹۹/۸ % حجم شکر در محصولات بدون قند استفاده می‌گردد و باعث ایجاد اثرات فیزیولوژیکی ذیل می‌گردد:
- کنترل چاقی
آنزیم های روده انسان توانایی هیدرولیز پیوندهای پایدار ایزومالت را ندارند، بنابراین جذب ایزومالت در روده کوچک به کندی صورت می‌گیرد و نهایتا بدن انسان تنها ۵۰ درصدد انرژی ایزومالت را دریافت می‌کند.
- بهبود عملکرد روده ها
این ماده یک کربوهیدرات کم هضم است و مانند فیبرهای غذایی عمل می کند. در واقع در روده جذب نمی شود بنابراین پس از مصرف ایزومالت، ترکیبات غذایی موجود در روده کوچک غنی تر از زمانی است که موادی مثل شکر مصرف می شود، چون شکر سریعا به صورت آنزیمی هیدرولیز شده و کاملا در روده کوچک جذب می شود.
- ممانعت از پوسیدگی دندان ها
به دلیل اینکه پیوندهای بین ملکولی ایزومالت به راحتی شکسته نمی‌شود، در نتیجه توسط باکتری ها به راحتی تخمیر نمی‌گردد و محیط دهان را اسیدی نمی‌کند ،لذا پس از مصرف PH دهان افت چندانی پیدا نمی‌کند، به طوری که بر طبق گزارش سلامت FDA در سال ۲۰۰۳ ، مصرف محصولات حاوی ایزومالت برخلاف شکر موجب پوسیدگی دندان نمی‌شود. همچنین این ماده باعث ترشح بزاق در دهان شده، به طوری که پوسیدگی های کانی های دندان را در مراحل اولیه ترمیم می‌کند.
- عدم افزایش قند خون
با توجه به اینکه پاسخ گلایسمی برای ایزومالت ۹ و برای ساکارز (شکر) ۶۸ و برای گلوکز ۱۰۰ و همچنین میزان پاسخ انسولین برای ساکاروز ۴۳، برای گلوگز ۱۰۰ و برای ایزومالت ۶ بیان شده است. با توجه به این که میزان این دو اندیس برای ایزومالت نسبت به شکر بسیار کمتر است و پس از مصرف آن گلوکز به آرامی وارد خون می‌شود، ترشح انسولین خون به حداقل می رسد لذا منحنی قند و انسولین خون برخلاف مصرف شکر نزدیک به پایه می‌باشد و تغییر چندانی نمی‌یابد، در نتیجه برای افراد دیابتی توصیه می‌شود.
- آسه سولفام پتاسیم:
این ماده ۲۰۰ بار از شکر شیرین تر بوده و دارای مقاومت دمایی مطلوب و پایداری خوبی می‌باشد. علاوه بر این بدون هضم از بدن خارج می‌شود و در نتیجه بدون کالری است. سازمان افزودنیهای غذایی WHO و FAO و (JECFA) غیرسرطان زا بودن این شیرین کننده را کاملا تایید نموده است. حد مجازمصرف روزانه آن ۱۵ میلی گرم به ازای هر کیلوگرم از وزن بدن است. این میزان مصرف توسط سازمان های USFDA و JECFA تایید شده است.
- سوکرالوز:
سوکرالوز شیرین کننده بدون کالری است که از شکر مشتق می‌شود و ۶۰۰ بار از شکر شیرین تر است. حجم زیادی از سوکرالوز وارد مدفوع می‌شود و مقدار بسیار کمی وارد بافتها و ارگانها شده و در نهایت از ادرار دفع می‌شود.
سوکرالوز در بیش از ۱۰۰ تحقیق مورد بررسی قرار گرفته و سالم و بی خطر بودن آن ثابت شده و تاکنون هیچ گونه گزارشی از عوارض نامطلوب همچون پوسیدگی دندان، افزایش قند در افراد دیابتی، تغییرات ژنتیکی، سرطان، مشکلات ایمونولوژیک، اختلال در سیستم اعصاب و نیز نقص جنین از این ماده منتشرنشده است.
جمع بندی کلی
به طور کلی مصرف زیاد مواد قندی باعث مریضی های فراوانی می شود.امروزه شیرین کننده های فروانی کشف شده جایگزین مواد قندی شده اند و همه افراد میتوانند از ان استفاده کنند.انواع خوراکی مانند بیسکوییت ها،ژله ها،شیرین کننده های بدون ضرر و...تولید و ساخته شده اند که افراد می توانند از ان ها استفاده کنند.انواع این محصولات را می توان در مغازه ها،فروشگاه ها و سوپر مارکت انلاین پیدا و خریداری کرد.
